|
|
|
|
              
|
گل
حنا
نام
علمي:Impatiens, super Elfin series خانواده:
BALSAMINACEAE
حنا
گياه كشورهاي عربي، شمال آفريقا، ايران و شرق
هندوستان ميباشد. در ايران در اطراف تهران،
نواحي شمالي و شرقي ايران و آذربايجان ميرويد.
داراي برگهاي سبز و بيضوي شكل و گلهاي آن
قرمز، معطر و ارزش بسياري براي بانوان مصري،
هندي و ايراني دارد. خواص
داروئي و مصرف: دم
كرده گل حنا (25 گرم گياه را در يك ليتر آب جوش
بريزيد ولي نجوشانيد) براي اختلالات معدي،
تهوع، درد شكم و تسكين حالات عصبي و در
برونشيت به عنوان خلط آور مصرف ميشود. عصاره
حنا كه از برگهاي آن تهيه ميشود اگر رقيق باشد
براي غرغره و شستشوي دهان بسيار مفيد است و
حتي اگر به ميزان كم خورده شود براي رفع اسهال
و ضدعفوني و از بين بردن باكتريهاي مضر معده
مفيد است. براي بسياري از بانوان اثر حنائي
كردن موها ثابت شده، زيرا استفاده از آن براي
سردردهاي مزمن نيز داروئي شفابخش است.
جوشانده غليظ حنا براي كليه ها فوق العاده
زيانبخش است. لاله نام
علمي:
Tolipa diunito
تيره:
Liliaceae
از
نظر باغباني گياه لاله 2 گروه مي باشد. 1ـ داراي
شاخه گل دهنده و براي كاشت در گلدان مناسب
نيستند 2ـ
لاله هايي كه زود رسند و دمگل كوتاه و گل درشت
و با دوام دارند. براي جلوگيري از انتشار
بيماري در اين گياه از محلول فربام، زينب يا
كاپتان به ميزان 1 يا 2 در هزار بعد از كاشت
توصيه مي شود. گلها زنگوله اي شكل و بصورت راست
و برنگهاي مختلف و گاهي بصورت نواري اند زمان
گلدهي اواخر بهار است. محل
كاشت در هر نوع خاك مرغوب با غچه و در محل
آفتابگير ازدياد
ـ كاشت پيازچه ها در اواسط پاييز و زمان گلدهي
2 الي 3 سال طول مي كشد. رز نام
علمي: Rosa
Sweet Magic تيره:
ROSACEAE
اين
واريته رز به بلندي و گستردگي 35 سانتي متر است
داراي برگهاي سبز براق بوده و گلهاي پرپر و
زرد نارنجي آن از تابستان تا پاييز ظاهر مي
شوند. نيازها:
به مكان آفتابي، خاك غني و مرطوب با زهكشي خوب
نياز دارد و حداقل دماي قابل تحمل آن 15ـ درجه
سانتي گراد است. براي
سلامتي گياه و بالا بردن كيفيت گلدهي، در فصل
خواب گياه آن را هرس كنيد. ازدياد:
از طريق پيوند شكمي در تابستان و يا تهيه قلمه
هاي چوب سخت در پاييز امكان پذير است. شاه
اشرفي نام
علمي: Cosmos
Bipinnatus تيره:
Compositae كشت
و كار اين گياه مثل گياه يكساله است. شكل ظاهري
بصورت آزاد و پر برگ است برگها با بريدگيهاي
ظريف و منقسم به بخشهاي باريك و گلهاي آن
داراي گلبولهاي زرد درخشان بامركز گل بالشتكي
زرد رنگ مي باشد. زمان
گلدهي آن پاييز است كشت آنها در منازل و
پاركها متداول است جزو گياهان باغي مي باشد. محل
كاشت ـ در هر نوع خاك باغچه ازدياد
ـ بوسيله كاشت بذر در اوايل بهار در محل اصلي
يا بذركاري در اواخر زمستان و در حرارت كم.
لادن نام
علمي: Tropaeolum
majos تيره:
Tropaeol Ceae
گياهي
بالا رونده غير از واريته nanum مي باشد. برگهاي
آن دمبرگ بلند دارد و گلهاي آن بصورت
باز با پنج گلبرگ با لب
هاي گرد به رنگهاي
زرد، نارنجي و قرمز مي باشد و داراي نوار يا
نقاطي به رنگ قرمز يا قهوه اي است زمان گلدهي
آن تابستان مي باشد. محل
كاشت: در
محل آفتابگير و گرم بايد كاشت و در خاك
حاصلخيز بعلت رشد برگي زيادي نبايد كاشت. ازدياد: بذر
آن را در نوروز در شاسي سرد بايد كاشت و در
خرداد بذر آن را در هواي آزاد در محل اصلي نيز
كشت مي دهيم اين بهترين راه تكثير آن مي باشد. نبايد
بذر آن را بمدت طولاني نگهداري كرد زيرا قوه
ناميه خود را از دست ميدهد. گزنه
نام
علمي: Urtica
dioical. خانواده: Urticaceae غشاء
و دامنه انتشار : در ايران در نواحي مرطوب،
مخصوصاً نواحي شمالي به فراواني مي رويد. محل
مناسب رويش : نوع خودروي آن در باغها، نقاط
مرطوب خارج از شهر، نواحي سايه دار، در كنار
پرچينها و جاده ها مي رويد. قسمت مورد استفاده
: برگهاي تازه، ريشه و شيره حاصل از آن است.
گياه داروئي بسيار مفيد مي باشد. زمان جمع
آوري : از فروردين تا مرداد ماه برگها و از
شهريور تا مهرماه ريشه ها مي باشد. بازار گياه
: از آن ماده سبز رنگي استخراج مي كنند كه در
صنعت مصرف زيادي دارد. كشورهاي عرضه كننده :
شوروي ، مجارستان ، يوگسلاوي و چك اسلواكي
هستند. روش كشت گياه : كاشتن دانه در طول
شيارهايي در آغاز بهار انجام مي‌گيرد و يا از
طريق جوانه هاي ريشه دار اقدام به كاشت ميشود.
در اين حالت جوانه هاي ريشه دار را در امتداد
خطوطي به فواصل 40 سانتيمتر از يكديگر بنحوي مي
كارند كه هر پايه گياه از ديگري معادل 15 تا 20
سانتيمتر فاصله داشته باشند. خارج كردن
علفهاي هرز از مزرعه و انجام عمليات اصلاحي
ضروري مي باشد. پس از جمع آوري برگهاي گزنه
بصورت خودرو يا كشت شده، آنها را بطور طبيعي
در سايه خشك نموده و سپس برگهاي خشك شده را در
گوني‌هاي كنفي 50 كيلوگرمي بسته بندي كرده و
به مراكز توليد كلروفيل يا بازار دارويي
ارسال مي دارند./ نازيلا رسولي/ مريم
گلي نام
علمي: ‘
purpurascens Salvia officinalis
خانواده:
LABIATAE درختچه‌اي
هميشه‌سبز يا نيمه سبز، كوچك و پر پشت مي باشد.
محل نگهداري، مكان
آفتابي، خاك حاصلخيز با زهكشي خوب. ازدياد
از طريق قلمه هاي چوب نرم در اواسط تابستان
انجام مي گيرد . جوشانده
مريم گلي محلول شستشوي خوبي براي پوست موي سر
است، پيازهاي مو را تقويت كرده و از ريزش مو و
يا پيدايش پوسته سر جلوگيري مي كند. براي
برطرف كردن خستگي جسماني، تقويت فعاليتهاي
طبيعي سلولهاي پوست بدن و لطافت و تقويت موي
سر، دم كرده برگ خشك مريم گلي را ( 100 گرم برگ در
يك ليتر آب جوشان ) به آب حمام و آب آبكشي موي
سر مي‌افزايند. مصرف
جوشانده آن 10 گرم برگ گياه در 100 گرم سركه
مقدار قند خون را به سرعت كاهش مي دهد. براي
خوشبو كردن گوشت، سس و سركه از مريم گلي
استفاده مي كنند./ نازيلا رسولي/ گل
ختمي نام
علمي:Althea rosea خانواده:MALVACEAE
گياهي
است دائمي، در مزارع و جاهاي پر آب، اطراف باغ
ها و باغچه منازل ميرويد. در ايران در اطراف
تهران، نواحي مختلف البرز، اطراف رودخانه
كرج، اراك، آذربايجان، نواحي شمالي ايران و
گيلان ميرويد. خواص
داروئي و مصرف: براي
نرم كردن غشاء تحريك شده فوق العاده مؤثر است
و براي سوءهاضمه كوليت و ناراحتيهاي مجاري
ادراري مفيد است. عصاره ريشه براي شستشوي زخم
و شستشوي چشم، تجويز ميشود. دم كرده برگها و
گلها به عنوان داروئي نرمكننده و براي غرغره و
ناراحتيهاي حنجره مؤثر است. عروسك
پشت پرده(كاكنج) نام
علمي: Physalis
alkekengi L. خانواده:
Solanaceae منشاء
و دامنه انتشار: فرانسه، آلمان، ايتاليا،
ژاپن، ايران و آمريكاي شمالي. محل
مناسب رويش: به حالت خودرو در زمين‌هاي آهكي،
بوستان‌ها و زير سايه درختان (زيتون) در غالب
نواحي اروپا، آسيا و آمريكا ميرويد. قسمت
مورد استفاده اين گياه: ميوه گياه جهت مصارف
درماني ميباشد و از برگهاي آن نيز استفاده
ميشود. ميوه‌اش به رنگ قرمز زيبا و به بزرگي
يك گيلاس ميباشد. زمان
محصول برداري: مرداد و شهريور ماه ميباشد. بازار
گياه: كشورهاي اصلي عرضه كننده چون فرانسه،
آلمان، ايتاليا و چين مي باشد. روش
كشت گياه: دانه گياه را ابتدا در قشري از خاك
مرطوب و مناسب ميكارند و پس از آنكه گياه
جوان حاصل شد آن را به محل اصلي انتقال ميدهند.
زمين‌هاي داراي آهك نسبتاً كافي براي پرورش
آن مناسب هستند. پس از برداشت محصول، ميوه
گياه را از درون كاسبرگ‌هاي قرمز رنگ خارج مي‌سازند.
سپس آنها را يا به طور طبيعي خشك كرده يا به
طريق مصنوعي در حرارت C o 60 ـ 40 خشك مي‌نمايند./
نازيلا رسولي/ گل
سپاس نام
علمي:Gentiana asclepiadea خانواده:GENTIANACEAE
گياهي
دائمي است و ممكن است بيش از 60 سال عمر كند. در
سالهاي اول بسيار كوچك است ولي بعداً در
سالهاي بعد يك طوقي پايهاي از برگهاي بيضوي
زيبا كه روي سطح پائيني پهنك آن رگبرگهاي
برجسته وجود دارد تشكيل ميدهد. يك محور گلدار
با گلهاي زرد رنگ در درون برگهائي پهن و گود
ايجاد ميشود. خواص
داروئي و مصرف: به
شكل دمكرده (ده گرم از ريشه هاي برش داده شده
آن را در يك ليتر آب بريزيد، بجوشانيد و
بگذاريد سرد شود) براي موارد بي اشتهائي و
اختلالهاي معدي مصرف ميشود. گرد گياه و تنطور
آن اثر مشابهي دارد. ژاسنيان بيشتر براي تهيه
براندي به وسيله تقطير پس از عمل تبخير
استفاده ميشود. تركيب حاصل خواص مشابهي دارد
ولي چون فاقد مواد تلخ است اثر كمتري دارد. از
گرد گياه در دامپزشكي به عنوان اشتهاآور
استفاده هاي بسياري ميشود. گل
برگ بو
نام
علمي :
Lourus nobilis خانواده
: LAURACEAE ازدياد
: از طريق قلمه هاي نيمه رسيده در تابستان و يا
كاشت بذر در پاييز ميباشد.
گياهي هميشه سبز با فرم تاج مخروطي شكل و پهن
برگ است. محل
نگهداري : مكان آفتابي ، نيم سايه، خاك
حاصلخيز با زهكشي خوب و آسيب پذير در مقابل
بادهاي شديد و سرد. خواص
دارويي : دم كرده برگ بو براي درمان آنژين، درد
اعصاب و ميگرن مفيد است.30ـ20 گرم برگ بوي تازه
يا خشك را در يك ليتر آب جوش 12 دقيقه دم كنيد و
بعد آن را صاف نماييد و با عسل شيرين كنيد و هر
روز دو تا سه فنجان از آن بعد از غذا بنوشيد.ماليدن
كوبيده برگ بو براي از بين بردن لكه‌هاي سياه
صورت و كك و مك و رفع آثار جلدي موثر است.
بنفشه نام
علمي : Viola
tricolor تيره
: Violaceae
انواع وحشي آن در كوهپايه البرز و در شمال
ايران و در جنگلهاي گرگان مي رويند. نوعي
از آن كه در
باغباني كشت وكار مي شود گياه يكساله مقاوم به
سرماست. شكل رنگي گلهاي ريز و معطر آنها به رنگ
آبي بنفش مشخص ميشود.
شكل
ظاهري آن منشعب مي باشد برگهاي تحتاني مانند
شكل هشت و برگهاي بالايي مانند شكل يازده و
نوك تيز، گلها مسطح و با پنج گلبرگ نامنظم
مخملي شكل به رنگهاي مختلف اما غالباً
خوشرنگ و داراي يك چشم مركزي است زمان گلدهي
بهار و تابستان ميباشد. محل
كاشت:
در
خاك مرغوب غني از كود حيواني و مرطوب ازدياد:
بوسيله
بذركاري در اوايل تابستان و انتقال نشاها به
محل اصلي در پاييز، يا تقسيم بوته در اواسط
تابستان و يا با قلمه در فصل سرد. شقايق
نام
علمي : Papaver
rhoeas خانواده
: PAPAVERACEAE گياهي
است يكساله با ساقه هاي نرم و افراشته. مكان
نگهداري آفتابي
، خاك با زهكش خوب و مرطوب . ازدياد
از طريق كاشت بذر در پاييز يا بهار مي باشد. با
گلبرگهاي شقايق مي توان پوست صورت را نرم و
لطيف كرد و جوشهاي كوچك زير پوست را از بين برد
و در اين مورد خانمهايي كه مي خواهند ماسك
بگذارند بايد يك مشت بزرگ گلبرگهاي شقايق را
در يك ليتر آب جوش بپزند و بعد آن را خمير كرده
و در كيسه پارچه اي نرم و لطيفي بريزند و مدت
سه يا پنج دقيقه آن را روي پوست بگذارند تا
پوست صورت آنها نرمي و لطافت طبيعي خود را به
دست آورد. شربت
شقايق : صد گرم گلبرگهاي شقايق را كه خشك شده
باشد در يك و نيم ليتر آب جوش بريزيد و شش ساعت
آن را دم كنيد. بعد صاف نماييد و 5/1 كيلو شكر را
آب كنيد و به آن اضافه كنيد مقدار مصرف آن براي
بچه ها ده تا سي گرم و براي بزرگسالان سي تا
شصت گرم در روز است./ نازيلا رسولي/ گل
انگشانه قرمز نام
علمي: Digitalis purpureal خانواده
اي: Scrophulariaceae منشاء
و دامنه انتشار: به حالت خودرو در فرانسه ، پرتغال ، سوئد
و آلمان مي رويد. به حالت وحشي ديده نشده ولي به
عنوان گياه زينتي و دارويي پرورش مي يابد. محل
مناسب رويش: نوع خودروي آن در جنگلها واراضي
سيليسي، نورگير و جنگلهاي كم پشت كوهستانها و
در كوهها روي دامنه ها و شيبهاي آفاتابگير رشد
مي كند. قسمت مورد استفاده: برگهاي گياه مي
باشد. گلهاي آن زيبا، ارغواني با خالهاي قهوه
اي يا گلي و سفيد است. زمان محصول برداري: از
اواخر خرداد تا اواخر مرداد مي باشد بايد
برگهايي را براي چيدن انتخاب كرد كه كاملاً
رشد كرده باشند. روش كشت گياه: كاشتن دانه هاي
رسيده و سالم آن كه در تابستان سال قبل از گياه
به دست آمده باشد روش مناسب ازدياد است. بذرها
را در زميني نرم تا سخت متوسط، سيليسي، پوسيده
و تا حدي گرم مي كارند. به صورت رديفي گل
انگشتانه را ميكارند يا نشاء مي كنند.
نهالها را از بذر پرورش ميدهند. از فروردين
تا ارديبهشت نهالها در مزرعه نشاء ميشوند. در
كشت رديفي بذر را از اوايل تا اواسط فروردين
يا از شهريور تا مهر در رديفهايي به عرضcm
50 ـ 40 مستقيماً در زمين شخم خورده مي افشانند
تا بذرها زمستان را بگذرانند پس از ظاهر شدن
اولين برگ، 300 كيلوگرم كود ازت ( علاوه بر
كودهايي كه در جريان آماده سازي سطح زير بذر
به خاك داده مي شود ) به صورت سرك مي دهند. زمين
را با يك يا دو بار چنگك يا ديسك زدن ماشيني از
علفهاي هرز پاك مي كنند. از سمپاشي هم ميتوان
صرف نظر كرد زيرا گياهان كشت شده بسيار پر پشت
بوده و به سرعت سطح زمين را مي پوشانند. خشك
كردن برگهاي جمع آوري شده گل انگشتانه بسيار
مهم است بايد به سرعت انجام گيرد چون در مصرف
دارويي اهميت فراوان دارد. برگهاي چيده شده را
در دستگاه خشك كن يا حرارت c o50ـ40
خشك مي كنند. محصول خشك شده را در عدلهاي كنفي kg
50 بسته بندي و دور از رطوبت نگهداري و وارد
بازار مي كنند. لازم به ذكر است كه گياه گل
انگشتانه سمي است بايد از ساير گياهان دور
نگهداشته شود. /نازيلا رسولي/ نرگس نام
علمي: Narcissus popticos
تيره:
Amaryllidaceae يك
گياه با
پياز دائمي است
و به دو صورت كشت و كار ميشود: 1.
براي توليد گياه بريده. 2.
براي تزئين
باغها و پاركها. در
جهان ده نوع مختلف نرگس وجود دارد و بر اساس
درشتي و كوچكي گل طبقه‌بندي شده‌اند. شكل
ظاهري آن به صورت راست و برگهاي آن به رنگ
سبز متمايل به آبي است. گلهاي
آن به اندازه‌هاي مختلف و علامت مشخصه آن
شيپوري شكل بودن آن است. به رنگهاي سفيد يا
زرد يا سفيد توام با زرد. زمان گلدهي بهار است. محل
كاشت: در هر نوع خاك مرغوب كه زياد خشك نباشد.
مناسب جهت تحقيقات ميباشد. تعداد زيادي از
واريته‌هاي آن قابل زودرس نمودن در گلخانه‌اند. ازدياد:
تقسيم و كاشت پيازها از اوايل تابستان تا
اوايل پاييز در عمق cm
20 ـ 15 . شمعداني
پيچ نام
علمي:
Pelavgoniun
peltatum تيره:
Geraminaceae
اين
نوع شمعداني در ايران وجوددارد برگهاي آن
نسبتاً پهنتر و گياه حالت رونده دارد و برگها
آبدار، پنج گوشه اي با دمبرگهايي روئيده از
مركز برگ ها تا 8ـ5 سانتي متر عرض و گلها با 7ـ5
گل در گل آذين و در اين نوع شمعداني به رنگهاي
قرمز تند، بنفش، صورتي هستند و از نظر تراكم
به دو نوع كم پر و پرپر شهرت دارد زمان گلدهي
آن تابستان مي باشد و شكل ظاهري آن بصورت
پيچنده است. محل
كاشت: در
خاك لومي مرغوب با زهكشي خوب در جاي آفتابگير
و در هواي خشك ازدياد:
با قلمه در اواسط تابستان، زمستان گذراني در
گلخانه. صد
توماني نام
علمي:
Paeonia
albiflora تيره:
Ranunculaceae
گياهي
دائمي و مقاوم به سرما و عمر بسيار طولاني
دارد. گلهاي آن برنگ صورتي و سرخ و سفيد است در
بعضي ارقام معطر مي باشد بصورت آزاد برگهاي آن
چرمي شكل بدون دندانه با برگهاي قرمز و گلهاي
آن گلبرگهايي تخم مرغي شكل دارد زمان گلدهي آن
اواخر بهار مي باشد. محل
كاشت: در خاك مرغوب غني از كود حيواني و در جاي
آفتابگير ازدياد:
از طريق تقسيم ريشه هاي گوشتي ضخيم در محل
طوقه گياه اين عمل در فصل پاييز صورت مي گيرد
بعد از كاشت قسمتهاي تقسيم شده بهتر است اطراف
آن و روي خاك را با مقدار ضخيمي از خاك برگ
براي جلوگيري از سرماي بعد از تكثير بپوشانيم.
پاپيتال
( عشقه )
نام
علمي : Hedra
helix
خانواده
: ARALIACEAE
گياهي
است رونده، دائمي و هميشه سبز، داراي ساقه هاي
چوبي جهت پوشاندن ديوارها و ايجاد سطوح سبز.
در صورتيكه در باغچه كاشته شوند (باغچه كوچك )
بايد رشد آنها كنترل شود چون با رشد زياد خود
تمامي باغچه را فرا گرفته و جلوي رشد گياهان
ديگر را مي‌گيرند . محل نگهداري : مكان سايه و
خاك قليايي با زهكش خوب . ازدياد از طريق قلمه
هاي چوب نرم يا خوابانيدن شاخه در آخر تابستان
.براي درمان زخم هاي سياه شده مفيد است براي
اين منظور يك مشت برگ آن را در كمي آب جوشانده
و ضماد كنيد .ولي بهتر است كه برگهاي تازه آن
را له كنيد و با زغال و كمي دارچين مخلوط
نماييد و در محل زخم ضماد كنيد . براي تهيه يك
شامپوي مقوي 15 گرم برگ عشقه را در يك ليتر آب
بريزيد و 20 دقيقه ضمن به هم زدن مرتب آن را
بجوشانيد محصول به دست آمده را پس از صاف كردن
مانند يك شامپو استفاده كنيد./ نازيلا رسولي/
گل
بابونه نام
علمي: Chamaemelum nobile خانواده:
COMPOSITAE ازدياد:
از طريق تقسيم گياه در بهار و يا كاشت بذر در
پاييز ميباشد. گياه
هميشه سبز و دائمي با برگهاي منقسم و معطر
ميباشد. محل
نگهداري: مكان آفتابي و خاكي با زهكش خوب. دم
كرده گل بابونه براي درمان سوءهاضمه،
ناراحتيهاي عصبي و نفخ و درد روده بسيار موثر
است. چند گل بابونه را به مدت پنج دقيقه در يك
فنجان آب جوش قرار دهيد از صافي بگذرانيد و
شكر به آن بيفزاييد. گل بابونه ضد سم است.
همچنين دم كرده گل بابونه براي درمان اعصاب و
سردرد مفيد است. يك قاشق سوپ خوري گل خشك
بابونه را در صد گرم آب جوش يك ساعت دم كنيد و
بعد شيره آن را بكشيد و شيرين كنيد و ميل
فرماييد. بابونه براي بور كردن مو (رنگ طلايي)،
براي جلا دادن و شفاف كردن مو به كار ميرود و
همچنين ضد انگلهاي مو و پوست سر ميباشد. براي
اين كار 50 گرم گل بابونه را در دو ليوان آب به
مدت 20 دقيقه بجوشانيد و عصاره آن را هفته اي يك
مرتبه بر موي خود بماليد. /نازيلا رسولي/ گل
بابا آدم
نام
علمي : Alocasia
macrorrhiza
خانواده
: ARACEAE ازدياد
: در بهار توسط پاجوش يا قلمه ريزوم هاي گياه
امكانپذير مي باشد. زمان
گلدهي نيمه دوم بهار است. محل
نگهداري : سايه ـ آفتاب و محيط گرم و مرطوب ميباشد. خواص
دارويي : ضد ريزش موي سر است. براي اين كار يك
استكان ريشه بابا آدم را در يك ليوان آب
بجوشانيد و هفته اي يك يا دو مرتبه آهسته بر
پوست سر بماليد و پس از 15 دقيقه بشوييد. بابا
آدم براي درمان سرطان مفيد است : 1ـ
جوشانده غليظ ريشه بابا آدم را تهيه كنيد و
روزي يك مرتبه زخمها را با آن پانسمان كنيد. 2ـ
از شربت بابا آدم صبح، ظهر و شب هر بار 2 تا 3
قاشق غذاخوري ميل نماييد. روش
تهيه شربت بابا آدم : ريشه
هاي تازه برگ بابا آدم 130 گرم همراه با يك كيلو
شكر و يك ليتر آب در ظرفي بجوشانيد سپس آن را
صاف كنيد و در شيشه بريزيد. اين شربت را به
مقدار 30 تا 100 گرم مصرف ميكنند. گرد ريشه بابا
آدم به مقدار دو تا چهار گرم در شربت يا هر
مايع ديگري نيز تجويز ميشود./ نازيلا رسولي/ مركبات پرتقال
معمولي: تكثير
اين پرتقال در سابق بيشتر به وسيله بذر به عمل
ميآمد ولي امروزه باغداران سعي ميكنند كه آن
را روي نارنج پيوند بزنند. در صورتي كه درخت از
بذر به عمل آمده باشد آن را تخمي مينامند. درخت
اين پرتقال بسيار قوي و ارتفاع آن در شرايط
خوب 10 - 9 متر هم ميشود. ميوه هسته دار و بزرگي
آن متوسط است. در اواخر آذر ماه خوب رنگ پيدا
ميكند ولي طعم آن كم و بيش ترش است، براي اينكه
خوب برسد بايد تا آخر دي ماه روي درخت بماند در
اين موقع طعم آن شيرين و مطبوع است. اين پرتقال
يك سال ميوه زياد و يك سال كم ميوه ميدهد.
معمولاً در سالهائي كه ميوه كم باشد آنها
درشتتر ميگردند. ميوه درخت بيشتر در طرف جنوب
يعني رو به قبله قرار دارد.درخت تخمي قويتر و
پربارتر از درخت پيوندي ميباشد ولي ديرتر از
درخت پيوندي به بار مينشيند و پوست ميوه آن
صافتر و خود ميوه مرغوبتر است. تامسون
ناول: تامسون
ناولها ناف داشته و بدون هسته ميباشند. پوست و
پره هاي داخل ميوه بسيار نازك است و زودرس
ميباشد و در آذر ماه ميرسند. طعم شيرين بسيار
مطبوعي دارند. ميوه آنها درشت بوده و درخت هم
همه ساله بارآور ميباشد. درختان زود گل ميكنند
و غنچه ها در اسفند و حتي بهمن ظاهر ميشوند. قد
آنها كوتاه است، ارقام با قد متوسط هم ديده
ميشود. نماي درخت كم و بيش خمره اي است و شاخه
ها افتاده است. بچه داخل پرتقال كوچك است. به
علت زود گل كردن به سرماهاي بهاره حساس
ميباشند. به علت نداشتن هسته و همچنين علت
ژنتيكي به سرما مقاومتر ميباشند. پرتقال
خوني: دو
نوع از اين پرتقال يكي كوچك و ديگري بزرگ وجود
دارد. رنگ داخل ميوه به رنگ قرمز خون ميباشد.
پرتقال خوني حتي اگر به رنگ خون در نيآيد
بسيار خوش طعم است. در آذر ماه به اندازه كافي
شيرين ميشود ولي شيريني آن قدري از تامسون
كمتر است. پرتقال
يافا: درخت
بسيار زيبائي است نماي
آن بيشتر ايستاده است. برگهاي آن بزرگ و داراي
رنگ سبز تيره ميباشد. ميوه بيشتر تخم مرغي شكل
است و پس از رسيدن بسيار خوش طعم ميشود. درخت
بلند و قوي است. نارنگي: نماي
درخت ايستاده است. برگ آن ريز است. پرمحصول و
ميوه آن داراي هسته است. اين نارنگي در آذر ماه
نميرسد ولي در آخر دي ماه ميرسد. اتابكي: ميوه
آن شبيه نارنگي است ولي
درشتتر ميباشد. نماي درخت ايستاده و اصولاً
كمبار ميباشد. ريزش ميوه هم پس از رسيدن و حتي
قبل از رسيدن نسبتاً زياد است. باغهاي
زير زميني (سنگچال) انگور اين
نحوه كشت انگور در باغ هاي زير زميني در خطه
بوشهر انجام مي گيرد. در اين روش انگور را در
چاه هايي ميكارند كه غالباً دهانه اي چارگوش و
يا گرد دارند، طول اين دهانه اغلب ميان 5/1 تا 2
متر متفاوت است. عمق چاه از 6 متر تا 17 متر
متغير مي باشد هر قدر چاه عميق تر باشد و آبخور
آن بيشتر و بنه انگوري كه در آن كاشته اند
بيشتر محصول دهد، براي آماده كردن چاه حدود 5/3
ماه كار لازم است، باران را از محوطه هاي
آبگير از طريق جوي هايي كه پيرامون چاه كنده
اند به درون چاه هدايت مي كنند. نهال
انگور را در چاههاي آماده مي كارند و سر آن را
در بالاي چاه مي گذارند تا به سرعت جوانه بزند
و شاخه بپراكند. اين شاخه در سال اول تقريباً 2
تا 3 كيلو انگور مي دهد بعدها انگور به مساحت
150 متر چتر مي زند، دور تنه هم گاه بسيار زياد
مي شود. و حتي قطر تنه به 91 سانتي متر هم مي رسد. در
هرس چنين انگورهايي فقط سرشاخه آنها را هرس
مي كنند و جوانه ها را پس از خروج از چاه به
تدريج روي پايه هاي سنگي كه بلندي آنها 5/1 متر
تا 2 متر مي باشد قرار مي دهند. اين پايه هاي
سنگي از قالب هاي سنگي مكعب شكل كه آنها را از
طبقات رسوبي فسيلي جدا مي كنند و روي هم مي
چينند تشكيل شده است كه به تعداد 12 تا 18 عدد در
3 تا 6 رديف و در 3 قسمت اطراف چاه مي چينند. آبياري
انگور در چنين روش كاشتن به اين صورت است كه در
دو طرف ديواره، بسته به پستي و بلندي زمين و
شيب، پشته هايي از خاك رس و تخته سنگ به طول 50
تا 100 متر و به ارتفاع حدود 50 سانتي متر درست مي
كنند، و آب باران هاي زمستاني از طريق نهري به
داخل بند انگور هدايت و به چاه سرازير مي شود. اين
شيوه موكاري را كه در فرهنگ كشاورزي سنتي
ايران آن را سنگچال مي نماند علاوه بر بوشهر
تا شعاع نسبتاً دور از آن نيز مي توان ديد نظير
( اهرم ـ نواحي تنگستان ـ جزيره خارك ) اكثر
كشاورزان مناطق گرمسيري عقيده دارند كه كشت
درخت در چاه و چاله مناسبتر از روي زمين مي
باشد./ بابك دهقان/ كشت
بافت و كشاورزي كشت
بافت عبارت است از كشت ياخته، بافت، پيش دش و
اندامهاي گياهي در شرايط گندزايي شده در محيط
غذايي مصنوعي در داخل لوله آزمايش. كشت
بافت گياهي در كشاورزي و باغباني نيز
كاربردهاي علمي فراواني دارد. آزمايشگاههاي
ريز ازديادي ساليانه ميليونها نهال و درختان
و گياهان زينتي را توليد و به بازار عرضه مي
كنند. كشت انتهاي شاخه يا مريستم به منظور
توليد گياهان عاري از ويروس به طور گسترده اي
در حال اجرا است، كشت بساك، تخمك و همجوشي پيش
دشها در به نژادي با كاهش
مدت زمان
لازم كارايي انتخاب، سرعت عمل را زياد
كرده است. اهداف اصلي اين تحقيق بر مبناي
تكوين گياهي تراژني مقاوم به حشرات، بيماري
ها، خطر سرما و علف كش ها استوار است. روش هاي
كشت بافت مبتني بر دو مرحله تمايززدايي و
تمايزيابي است. ياخته ها، بافت ها و اندام هاي
گياهي درطي مرحله تمايززدايي، توده هاي ياخته
اي بي‌شكل و متراكمي به نام پنبه را توليد و
سپس در شرايط غذايي ومحيطي مناسب تمايز يافته
و بافت هاي مختلف را ايجاد كرده گياهان كاملي
را به وجود مي آورند. كشت بافت در باغباني و
كشاورزي نه تنها
به منظور تكثير گياهان، بلكه با اهدافي مربوط
به جذب مواد غذايي خاك، مقاومت با شوري خاك،
حذف عوامل بيماري زا، حفظ ذخاير گياهي
ارزشمند در كشت ها و در درجه حرارت هاي پايين و
اصلاح گياهان كاربردهاي عملي بسيار وسيعي
پيدا كرده است. رواج و كارايي بالقوه روشهاي
كشت بافت در اصلاح نژاد گياهي عبارت است از:1ـ
تكثير گروهي. 2ـ حذف عوامل بيماري‌زا. 3ـ
نگهداري ذخاير توارثي به مدت زمان طولاني. 4ـ
توليد گياهان تك لاد ( ها پلوئيد ).5ـ ايجاد و
انتخاب تغييرات زاد شناختي .../بابك دهقان/
گرما
درماني در كشاورزي
گرما
درماني به عنوان يك روش فيزيكي موثر براي
كنترل آفات و بيماري ها در محصولات كشاورزي،
از مدت ها قبل مورد توجه بوده است. تيمار گرما
داراي اثرات قارچ كشي و حشره كشي است و سبب كند
شدن رسيدن ميوه ها و سبزي‌ها فراز گرا (كليماتيك)
و پيش گيري از اختلالات انباري مثل اسكالد سيب
و صدمه سرمايي بر روي ميوه ها و سبزي هاي مناطق
نيمه گرمسيري مي شود از اين روش براي كنترل
بيماري هاي قارچي و آلرژي حشره اي ميوه ها
استفاده مي شود. عمل
گرما درماني بر روي ميوه ها و سبزي ها ممكن است
به روش هاي مختلفي از قبيل قرار دادن ميوه ها و
سبزي ها در معرض آب داغ يا هواي خشك داغ، اشعه
مادون قرمز و اشعه Microwave
انجام شود. اين روش ها به طور آزمايشي مورد
استفاده قرار گفته و توصيه شده اند، اما روش‌هايي
كه به صورت كاربردي مورد توجه قرار گرفته‌اند،
عبارتند از استفاده از بخار داغ و آب داغ. همچنين
از گرما درماني در كنترل نماتدهاي قلمه هاي
ريشه‌دار انگور و نيز براي حذف عامل سرطان
طوقه در قلمه‌هاي انگور مي توان استفاده كرد./
بابك دهقان/
باغ
در
فرهنگ قوم ايراني كه در فلات خشك و كم آبي تمدن
خود را برپا ساخته است، باغ همواره از موقعيت
ممتازي برخوردار بوده و آن را به بهشت تشبيه
ميكرده اند، كما اينكه كلمه «پرديس» كه در لغت
فارسي باستان معني باغ را دارد. بعدها در
زبانهاي اروپايي به پاداري، PARADIS
به فرانسه و PARADISE
به انگليسي تبديل و باغ بهشت اطلاق شده است.
انواع متعدد باغ وجود دارد كه در زير به آنها
اشاره ميكنيم: ـ
يكسري از باغها كه اختلاطي از درختان سايه دار
و زينتي با درختان مثمر و گلها و احياناً
قسمتي از سبزيجات بوده كه از زمانهاي قديم در
شرق و غرب دنيا وجود داشتند و دارند. ـ
نوع ديگر باغها را پاركها و نزهتگاههاي عمومي
يا خصوصي تشكيل ميدهند. ـ
باغهاي كوهي (Rockgarden)
سبك خاصي است كه در داخل هر باغي ميتوان آن را
به كار برد. ـ
و باغهاي ديگر كه منحصراً به كشت درختان ميوه
اختصاص داده ميشود كه اين باغها جنبه تجارتي
خاص خود را دارند. ـ
يكدسته ديگر از باغها كه در اصطلاح فارسي به
آنها جاليز يا سبزيكاري يا بستان (كلمه بستان
بيشتر در آذربايجان متداول است) گفته ميشود. ـ
يكسري ديگر از باغها، باغهاي پرورش گل ميباشد
كه ميتوان به آنها اسم گلستان داد. بدين
ترتيب مكانهايي كه در آنها درختان ميوه،
سبزي، گل و درختان زينتي كاشته ميشوند اعم از
اينكه محل كسب و كار و توليد محصول، يا تفنن يا
تفرجگاه باشند، باغ محسوب شده و فن پرورش آنها
را «باغباني» مينامند. رشته باغباني كه در
انگليسي، هورتي كالچر كه همان كلمه فرانسوي Horticalture
ميباشد و از دو كلمه لاتين Hort
به معناي باغ و calture
به مفهوم كاشتن و عمل آوردن، تشكيل يافته است
و شامل رشته هاي تخصصي زير ميباشد: 1.
پومولوژي يا علم پرورش درختان ميوه
سردسيري (POMOLOGY) 2.
پرورش درختان ميوه گرمسيري (TROPICALFRUITCHLTURE) 3.
پرورش مركبات (CITRICULTURE) 4.
پرورش سبزيجات (VECETABLE,
GARDENING OLERICULTURE) 5.
پرورش گل و درختچه هاي زينتي (FLORICULTURE) 6.
پارك سازي (LANDSCAPE
GARDENING) به
طوري كه مشاهده ميشود علم و فن باغداري
امروزي، از گسترده ترين و پيچيده ترين علوم
كشاورزي محسوب ميشود. دست اندركاران اين رشته
ظريف (دانشجويان باغباني)، علاوه بر هنر
زيباشناسي و زيباسازي و ذوق لذت بردن از
طبيعت، بايد تمام علوم و فنوني را كه لازمه
فراهم آوردن و پرورش صحصح و سالم اين محيطهاي
دل انگيز و موجودات زيبا و مفيد ميباشد، با هم
فراگيرند. /بابك دهقان/ باغ
شيشه اي گياهان
هزاران سال پيش در باغ هاي شيشه‌اي و در جنوب
غربي لندن در كنار رودخانه آرام تمس
ساختمانهاي شيشه اي غول پيكر، انواع و اقسام
گياهان را در خود پرورش ميدهند. اين باغها
كه به باغهاي كيو معروفند، تاريخچه اي چندين
هزار ساله دارند، حتي باقي مانده هاي عصر برنز
هم در آنها ديده شده و خلاصه از قرن هجدهم به
بعد مركز توجه بوده است. در همان سالها، يك
مهندس آن را بازسازي كرده و بذر انواع گياهان
را در آن كاشته است اما با شروع جنگهاي داخلي و
از سر گذراندن 2 جنگ جهاني داخلي چيز زيادي از
اين باغها باقي نماند. سازمان ملل متحد اين
باغها را كه به باغهاي گياه شناسي معروف
هستند، جزو ميراث فرهنگي جهان اعلام كرده
يعني عملاً اين باغها در رديف تاج محل قرار
گرفته اند. اين باغها مجموعه اي از باغهاي
مختلف از جمله ژاپني و آفريقايي هستند و
ساليانه يك ميليون نفر از آنها بازديد مي كنند.
اين باغها شامل دو نمونه از بهترين گلخانه‌هاي
شيشه اي عصر ويكتوريا هستند. البته قرار گرفتن
در اين فهرست به همين سادگي ها هم نبوده است
موسسه كيو براي كسب شرايط لازم و دريافت اين
عنوان تمام تلاشش را براي تبديل شدن به مركز
تحقيقات حفاظت از محيط زيست و همين طور بهبود
امكانات براي بازديد كنندگان كرده است. اگر مي
خواهيد در يك ساعت تمام گياهان دنيا ـ از
زعفران ايراني تا گياه گوشتخوار آمازوني را
ببينيد حتماً سراغي از اين موزه بگيريد./
ايلناز بالاگر/ زعفران،
طلاي سرخ زعفران
گياهي است پايا و پياز دار از تيره زنبقيان كه
از سابقه كاشت ديرينه در ايران برخوردار است.
قسمت مورد استفاده اين گياه ناحيه انتهايي
خامه وكلاله قرمز رنگ آن است كه به نام زعفران
در بازار خريد و فروش مي شود و ساير قسمتهاي
زعفران مانند گلبرگ ها و ساقه هاي آن دور
ريخته مي شود. تركيبات
زعفران به طور خلاصه : 10 تا 12 درصد آب، 5 تا 7
درصد مواد كاني ، 5 تا 8 درصد مواد چوبي و موم، 12
تا 13 درصد مواد پروتيدي، مقدار كمي اسانس،
هتروزئيدها شامل اسانس سافرانال با اثر تسكين
دهنده، پيكرو كروسين با اثر هضم كننده اي غذا
و كارتنوئيدهاي آزاد با اثر رنگ دهي. زعفران
به عنوان يك كشت چند ساله حداقل 8 سال زمين را
اشغال مي كند و در سال هاي اول و دوم پس از كاشت
پياز زعفران مقدار محصول زياد نيست ولي از سال
3 به بعد با افزايش پيازها در زمين ميزان گلدهي
افزايش مي يابد و در سالهاي پنجم و ششم و هفتم
ميزان گلدهي به حداكثر ميرسد. مصرف داروي
زعفران : طبيعت گياه زعفران گرم است، مي‌تواند
به عنوان يك آرام بخش استفاده گردد و همچنين
در تقويت حافظه و قواي جسمي موثر است و انرژي
حياتي بدن را افزايش مي دهد.مواد اقتصادي
زعفران : زعفران يك محصول گران قيمت است كه
خريد و فروش آن با گرم و مثقال صورت مي گيرد و
صادر كردن آن به خارج از كشور بسيار سود آور مي
باشد به طوري كه مي توان گفت صادرات هر كيلو
زعفران معادل 50 بشكه نفت ارز آوري دارد./ بابك
دهقان/ سيب
نام
علمي : Pirus
Malas L. تيره
: گلسر
خيان نام
ديگر آن : تفاح مي باشد تركيبات
سيب : داراي پكتين، آنزيم، قند
، اسيد ماليك ، تانن ، اسانس ، ويتامين C,B,A
، آهك، آهن، اسيد فسفريك و ... موارد
مورد استعمال آن به عنوان دارو : درمان
سرفه و گرفتگي صدا ، تقويت بينايي، رفع كم
سوئي چشم و ضد ناراحتي هاي عصبي، ضد كم خوابي. مصرف
آن در زيبايي : خواص
سيب در زيبايي كاربرد فراواني دارد. آب سيب
بخصوص براي مبارزه با چين و چروك بسيار مناسب
است، مي‌توانيد صبح و شب روي گردن و پوست صورت
به آرامي ماساژ دهيد البته بايد براي جلوگيري
از اكسيداسيون، درست پيش از استفاده
آب ميوه را تهيه و آماده كنيد. براي
تكميل اين روش مي توانيد هر هفته از ماسك سيب
پخته در شير استفاده كنيد، پس از پختن سيب آن
را به صورت ولرم روي پوست قرار دهيد. اثر
درماني شيره سيب : اثر
نيرو دهنده اعصاب و ماهيچه ها را دارد و چون
مدّر و دفع كننده سمي بدن است براي مبتلايان
به رماتيسم مفيد واقع مي شود، ضمناً ضد عفوني
كننده روده و تصفيه كننده خون است./ بابك
دهقان/ انگور ـ
نامهاي ديگر آن عبارت است از: مو، تاك، رز،
كرًم، عنب داراي
تركيباتي چون تانن، قند، فلاونوييد، ويتامين c
و...، ميباشد. ـ
نام علمي انگور (vitis
viniferal) كه از
تيره تاكها (انگوريان) است. شيره انگور كه (lait
vegtal) نيز نام
نهاده شده است، اثر انرژي زاي قوي دارد
بطوريكه هر كيلوگرم آن، معادل 800 تا 900 كالري
انرژي ايجاد ميكند، داراي اثر نيرو دهنده و ضد
سم قوي است در برافروختگيها، رماتيسم، نقرس،
سنگ كليوي، زيادي اوره خون (اورمي)، اختلالات
ناشي از بالا بودن فشار خون و ورم روده اثرات
درماني ظاهر ميكند. ـ
آب انگور مغزي و تنظيم كننده املاح معدني است
و براي درمان چاقي رژيم آن توصيه ميشود. ـ
همچنين موارد استفاده آن در زيبايي به اين
ترتيب ميباشد كه آب يك خوشه انگور را اگر با
دست بگيريد و روي پوست صورت بگذاريد، پوستتان
روشن و مقوي ميگردد البته اين آب بايد درست
پيش از استفاده تهيه شود و پس از 10 دقيقه كه
روي پوست ماند، به كمك آب باران يا آب معدني
صورت را بشوييد. /بابك دهقان/ روش
تزريق كود، روشي جديد در رفع بعضي از كمبودها
روشهاي
معمول مصرف خاكي يا محلول پاشي عناصر كودي
براي تغذيه مطلوب درختان، خصوصاً در مورد ريز
مغزي‌هايي مانند آهن،Zn
و...
همواره با محدوديتهايي مختلف روبرو بوده است.از
محدوديتهاي مصرف محلول پاشي جذب كمتر آن از
طريق اندام هاي هوايي و از محدوديتهاي روش
مصرف خاكي تثبيت، شستشو و اثر متقابل بعضي از
عناصر در جهت كاهش جذب مي باشد....، تزريق مواد
غذايي يا فشار بالا روش جديدي مي باشد كه در آن
حجم كمتري از مواد غذايي با حداقل تلفات و
خسارتهاي زيست محيطي به كار رفته و كل مواد
تزريق شده نيز وارد گياه مي شود. از جمله
كاربردهاي آن مي تواند در كنترل كلروز آهن در
سيب، گلابي، به و ساير درختان و رفع كمبود Zn،
B
و نيز كنترل بعضي از بيماريهاي آوندي و...، مي
باشد. البته زمان تزريق نيز مهم مي باشد به طور
مثال تزريق مواد غذايي غير متحرك مثل Fe
كه كمبود آن در بين برگهاي رويشي جديد ديده مي
شود بايستي در اوايل فصل قبل از شروع رشد رويش
و يا در پاييز ( آخر فصل رشد رويش ) تزريق شود. مي
توان براي تزريق مواد : 1ـ
سرنگهاي تزريقي دامپزشكي
2ـ سرنگ هاي فنر دار 3ـ تزريق كننده هاي با
فشار باد4ـ تزريق كننده هاي هيدروليك و 5 ـ
گردش پمپ استفاده كرد. نكاتي
چند درباره تزريق كود : الف)
غلظت بالا و تزريق مقدار زياد باعث ريزش برگ و
ميوه و گياه سوزي مي شود. بخصوص اگر تزريق در
اواسط تابستان باشد. ب)
سوراخها را در تنه درخت براي تزريق به طور
مايل ايجاد مي كنيم. ج) مي توان از گلاب و اسانس هاي ديگر در هنگام نزديك به رسيدن ميوه استفاده كرد. در هنگام رسيدن ميوه‌ها از سموم و آفت كشها و قارچ كشها استفاده نمي‌نماييم./ بابك دهقان/
|
|
|
|
